گیلان پیام/ یادداشت؛ماهان قصابزاده

🔹مدیریت شهرداری شهرهای رودخانه ای در زمان بارندگی شدید یکی از چالشهای پیچیده و چندوجهی در حوزه مهندسی عمران و مدیریت شهری است. این موضوع نیازمند رویکردی جامع و چندرشته ای است که شامل برنامه ریزی، طراحی، اجرا و نگهداری‌زیرساختهای شهری، مدیریت منابع آب، و هماهنگی بین سازمانهای مختلف است.
🔹و در این یادداشت به بررسی چند رویکرد پرداخته می شود:
ابتدا بررسی هیدرولوژیکی و هیدرولیکی -مدلسازی هیدرولوژیکی:برای پیشبینی جریان آب در رودخانه ها و سیلابها، مدلهای هیدرولوژیکی مانند HEC-HMS، SWMM و MIKE SHE استفاده میشوند. این مدلها به تحلیل بارش، نفوذپذیری خاک، تبخیر و تعرق و جریان سطحی عمل می‌کنند.🔹 – مدلسازی هیدرولیکی:برای شبیه سازی جریان آب در رودخانه ها و کانالهای شهری، مدلهای هیدرولیکی مانند HEC-RAS و MIKE 11 به کار میروند. این مدلها به بررسی ظرفیت رودخانه ها، سرعت جریان و احتمال طغیان کمک میکنند.
🔹 رویکرد بعدی ؛ طراحی و بهسازی سیستم های زهکشی شهری است ؛ – شبکه های زهکشی:طراحی سیستمهای زهکشی شهری باید بر اساس بارشهای طراحی با دوره بازگشت مشخص (مثلاً ۱۰۰ ساله) انجام شود. این سیستمها شامل کانالهای روباز، لوله های زیرزمینی و حوضچه های ذخیره موقت سیلاب هستند – سیستمهای مدیریت سیلاب:استفاده از حوضچه های باز، تونلهای زیرزمینی و مخازن ذخیره سیلاب برای کاهش دبی اوج سیلاب ضروری است. این سیستمها باید به گونهای طراحی شوند که بتوانند حجم بالای آب را در زمان کوتاه مدیریت کنند.
🔹روبکرد سومد. مدیریت سیلاب و کاهش خطرات – سیستمهای هشدار سیل:استفاده از سنسورهای سطح آب و سیستمهای پیشبینی هواشناسی برای ارائه هشدارهای به موقع به شهروندان و مسئولان شهری- برنامه ریزی کاربری اراضی:محدودیت ساخت وساز در مناطق سیل خیز و ایجاد مناطق حائل مانند پارکها و فضاهای سبز در اطراف رودخانه ها – سازه های حفاظتی:ساخت دیوارهای سیل گیر، سدهای تنظیمی و بندهای انحرافی برای کنترل جریان آب و کاهش خطر سیلاب.
رویکرد چهارم مدیریت بحران و برنامه ریزی اضطراری- طرحهای مدیریت بحران:تهیه و اجرای طرحهای جامع مدیریت بحران برای مقابله با سیلابهای ناگهانی. این طرحها شامل تخلیه ایمن، تأمین منابع اضطراری و هماهنگی بین سازمانهای امدادی است. – آموزش و آگاهی عمومی:آموزش شهروندان در مورد اقدامات ایمنی در زمان سیل و نحوه استفاده از سیستمهای هشدار.
رویکرد پنجم‌ . تأثیرات تغییرات اقلیمی- تطبیق با تغییرات اقلیمی:با توجه به افزایش احتمال وقوع بارندگی های شدید و سیلاب های ناگهانی ناشی از تغییرات اقلیمی، سیستمهای مدیریت شهری باید قابلیت انعطاف و تطبیق با شرایط جدید را داشته باشند. -بروزرسانی مدلها و استانداردها:به روزرسانی مدلهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی و استانداردهای طراحی بر اساس داده های اقلیمی جدید.
رویکرد ششم فناوریهای نوین – سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS):استفاده از GIS برای تحلیل خطر سیل، برنامه ریزی کاربری اراضی و مدیریت منابع آب. – اینترنت اشیا (IoT):استفاده از سنسورهای هوشمند برای مانیتورینگ لحظهای سطح آب و کیفیت آب در رودخانه ها و سیستمهای زهکشی. – هوش مصنوعی و یادگیری ماشین:استفاده از الگوریتمهای پیش بینی کننده برای بهبود دقت پیش بینی سیلاب و مدیریت منابع آب.
رویکرد هفتم همکاری بین سازمانی – هماهنگی بین سازمانها:همکاری بین شهرداری، سازمانهای آب، محیط زیست، و سازمانهای امدادی برای مدیریت یکپارچه سیلاب. – مشارکت عمومی:جلب مشارکت شهروندان و ذینفعان محلی در برنامه ریزی و اجرای پروژههای مدیریت سیلاب.
رویکرد هشتم . اقتصاد و تأمین مالی است – تحلیل هزینه-فایده:ارزیابی اقتصادی پروژههای مدیریت سیلاب برای تعیین اولویتهای سرمایه گذاری. – تأمین مالی پایدار:استفاده از مکانیسم های مالی نوین مانند اوراق قرضه سبز برای تأمین مالی پروژههای زیرساختی.
رویکرد نهم پایداری محیط زیستی – حفاظت از اکوسیستمهای رودخانهای:طراحی پروژه های مدیریت سیلاب به گونه ای که کمترین آسیب را به اکوسیستم های طبیعی وارد کند. – استفاده از راهکارهای مبتنی بر طبیعت (NbS):استفاده از راهکارهایی مانند احیای تالابها، ایجاد باغهای بارانی و کاشت پوشش گیاهی برای کاهش روان اب و افزایش نفوذپذیری خاک.
و در آخر…مدیریت شهرداری شهرهای رودخانهای در زمان بارندگی شدید نیازمند رویکردی جامع و چندرشته ای است که شامل تحلیلهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی، طراحی سیستمهای زهکشی، مدیریت سیلاب، برنامه ریزی اضطراری، و استفاده از فناوریهای نوین است. این موضوع همچنین نیازمند همکاری بین سازمانی، مشارکت عمومی و توجه به مسائل اقتصادی و محیط زیستی است. با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش احتمال وقوع سیلابهای شدید، به روزرسانی مدلها و استانداردها و تطبیق سیستمهای مدیریت شهری با شرایط جدید از اهمیت بالایی برخوردار است./انتهای پیام